भक्तपुर— निजी विद्यालयमा अध्यापन गराउँदै आएकी एक कक्षा शिक्षकले बालबालिकाको शिक्षामा अभिभावकको संलग्नता र जिम्मेवारीप्रति गम्भीर प्रश्न उठाएकी छन्।
शनिबार आयोजित नतिजा प्रकाशन तथा अन्तरक्रिया कार्यक्रममा उनले बालबालिकाको शिक्षामा केवल विद्यालयलाई मात्र दोष दिने अभिभावकीय प्रवृत्तिको आलोचना गर्दै भनिन्, “अभिभावकहरूको ध्यान केवल नतिजामा केन्द्रित छ। बालबालिकाको आनीबानी, संस्कार र अतिरिक्त गतिविधिप्रति सोध्ने कोही छैनन्।”
शिक्षकका अनुसार विद्यालय प्रशासनले शिक्षकलाई विद्यार्थीको नतिजा राम्रो बनाउन दबाब दिने भएकाले शिक्षण शैली पनि “नतिजामुखी” बन्ने गरेको छ। “हामीले जसरी भए पनि विद्यार्थीको अंक राम्रो बनाउनु पर्ने बाध्यता छ। तर यसरी केवल शैक्षिक दक्षता मात्रै दिइन्छ, सामाजिक र व्यावहारिक ज्ञान उपेक्षित हुन्छ,” उनले थपिन्।
संयुक्त परिवारको अभाव र सामाजिक विकृति
अभिभावकहरूको व्यस्तता र संयुक्त परिवारको कमीलगायत विषयलाई पनि उनले बालबालिकामा देखिएको असामाजिक प्रवृत्तिको मुख्य कारण ठहर गरिन्। “संयुक्त परिवारमा हजुरबुबा–हजुरआमाले बालबालिकालाई सामाजिक मूल्य र संस्कार सिकाउनु हुन्थ्यो। तर आज बालबालिका एक्लोपनमा हुर्किरहेका छन्,” उनले बताइन्।
अभिभावकको व्यस्तता र सामाजिक विकृति बढ्दो
शिक्षकका अनुसार अहिले अभिभावकको व्यस्त जीवनशैलीले बालबालिका प्रविधिमा मात्र निर्भर भइरहेका छन्। “मोबाइल र ल्यापटप नै बालबालिकाका साथी बनेका छन्। उनीहरू परिवार र समाजसँगको घुलमिलबाट टाढा भएका छन्। संस्कार र संस्कृतिको कुरै गर्न गाह्रो छ,” उनले बताइन्।
व्यवहार सुधारका उपायमा जोड
बालबालिकाको शिक्षामा सुधार गर्न विद्यालय प्रशासन, शिक्षक र अभिभावक बीच सहकार्य आवश्यक रहेको उनीहरूको धारणा छ। “अभिभावकहरूले आफ्ना सन्तानको गतिविधिमा ध्यान दिनुपर्छ। केवल नतिजा हेर्ने हैन, उनीहरूको संस्कार र सामाजिक व्यवहारमा पनि चासो दिन आवश्यक छ,” शिक्षकले सुझाव दिइन्।
विद्यालय शिक्षण प्रणाली र पारिवारिक वातावरण दुबैमा सुधार नभएसम्म बालबालिकाको समग्र विकास हुन नसक्ने धारणा कार्यक्रमका अन्य सहभागीहरूले पनि व्यक्त गरेका थिए।
